28 Eylül 2015 Pazartesi
18 Kasım 2008 Salı
Hangi Türler
Hangi bitki türlerinden bonsai yapılabilir sorusuna gelince...
En basit ve genel cevap: Odunsu gövdeye sahip olan her şey. Yaprakları küçük olan, her türlü budamaya kolaylıkla uyum sağlayan, kökleriyle oynanmasına fazla ses çıkarmayan bitkiler özellikle başlangıçta tercih edilmeli. İçeri ve dışarı bonsai ayrımına gelince: Her türlü bitkiyi kucaklamaya hazır, aşırı don yapmayan bir iklim kuşağında yaşamanın ayrıcalığıyla bu tür bir ayrım yapma gereği duymuyorum. İlk sene hiç ısıtılmayan ama çok aydınlık bir odayı bitkilerime tahsis etmiştim, en azından içeri bonsai türlerine giren çeşitleri. Fazla mutlu olmadılar. Sonra uyandım. Batı'da içeri bitkileri diye adlandırılanların çoğu zaten normal olarak bizde bahçede yetişen bitkiler. Japon gülü ya da begonvil gibi... Sukkulentler bile rahatça dışarda bahçede kalabiliyorlar (çok az, hatta hiç su vermeme şartıyla). Şimdi onları evin güneyine yaptığım bir alanda topluyorum. Bitkilerden yaptığım duvar acı rüzgarı da biraz kesiyor. Havalar soğudukça sulamayı da azaltıyorum. Çünkü korunması gereken, esas olarak, saksılardaki kökler. Ne kadar az su o kadar az donma tehlikesi. Gene de bir kulağım hep hava durumunda. Gece ısısının 0 civarlarında olduğunu duyduğum geceler en dayanıksız olduğunu düşündüklerimi içeri alıyorum, ertesi sabah gene çıkarmak üzere. Biraz zor oluyor tabii. Ama işim ne?
İlginç bir sayfa buldum. Geniş bir tür listesi vermiş. SpeciesGuide.
En basit ve genel cevap: Odunsu gövdeye sahip olan her şey. Yaprakları küçük olan, her türlü budamaya kolaylıkla uyum sağlayan, kökleriyle oynanmasına fazla ses çıkarmayan bitkiler özellikle başlangıçta tercih edilmeli. İçeri ve dışarı bonsai ayrımına gelince: Her türlü bitkiyi kucaklamaya hazır, aşırı don yapmayan bir iklim kuşağında yaşamanın ayrıcalığıyla bu tür bir ayrım yapma gereği duymuyorum. İlk sene hiç ısıtılmayan ama çok aydınlık bir odayı bitkilerime tahsis etmiştim, en azından içeri bonsai türlerine giren çeşitleri. Fazla mutlu olmadılar. Sonra uyandım. Batı'da içeri bitkileri diye adlandırılanların çoğu zaten normal olarak bizde bahçede yetişen bitkiler. Japon gülü ya da begonvil gibi... Sukkulentler bile rahatça dışarda bahçede kalabiliyorlar (çok az, hatta hiç su vermeme şartıyla). Şimdi onları evin güneyine yaptığım bir alanda topluyorum. Bitkilerden yaptığım duvar acı rüzgarı da biraz kesiyor. Havalar soğudukça sulamayı da azaltıyorum. Çünkü korunması gereken, esas olarak, saksılardaki kökler. Ne kadar az su o kadar az donma tehlikesi. Gene de bir kulağım hep hava durumunda. Gece ısısının 0 civarlarında olduğunu duyduğum geceler en dayanıksız olduğunu düşündüklerimi içeri alıyorum, ertesi sabah gene çıkarmak üzere. Biraz zor oluyor tabii. Ama işim ne?
İlginç bir sayfa buldum. Geniş bir tür listesi vermiş. SpeciesGuide.
ABIES species -FIRS
ACER BUERGERIANUM -MAPLES
ACER CAMPESTRE - MAPLES
ACER PALMATUM varieties -JAPANESE MAPLES
AESCULUS HIPPOCASTANUM / HORSE CHESTNUT _ kestane
AZALEA _ açelya
BERBERIS species -BARBERRYS _ kadın tuzluğu?
BETULA species -BIRCHES
BOUGAINVILLEA species -Bouganvilleas _ begonvil, gelin duvağı, on bir ay
BUXUS species - BOXES
CAMELLIA species - CAMELLIA _ kamelya, çay
CARMONA MICROPHYLLA -FUKIEN TEA
CARPINUS species -HORNBEAMS
CEDRUS species -CEDARS
CELTIS SINENSIS -HACKBERRY
CERCIS SILIQUASTRUM -JUDAS TREE
CHAENOMELES species -QUINCES _ türkmen güzeli
CHAMAECYPARIS species -CYPRESSES
CORNUS species -DOGWOODS _ kızılcık
CORYLOPSIS species -WINTERHAZELS
CORYLUS species -HAZELS
COTINUS COGGYGRIA -SMOKE TREE
COTONEASTER species -COTONEASTER
CRASSULA species -JADES
CRATAEGUS species -HAWTHORNS
CRYPTOMERIA species -CEDARS
CYDONIA OBLONGA -COMMON QUINCE _ ayva
DAPHNE species -DAPHNES _ defne
DEUTZIA species -DEUTZIA
ELEAGNUS species -ELEAGNUS _ şimşir?
ENKIANTHUS species -ENKIANTHUS
EUPHORBIA PULCHERRIMA -POINSETTIA _ Atatürk çiçeği
EUONYMOUS species -SPINDLE TREES _ taflan?
FAGUS species -BEECHES
FICUS species -FIGS _ incir, kauçuk, benjamin
FORSYTHIA species -FORSYTHIA
FRAXINUS species -ASH
FUCHSIA species -FUCHSIA _ küpe çiçeği
GINGKO BILOBA -MAIDENHAIR TREE
GLEDISTA TRICANTHOS -HONEY LOCUST
HEDERA species -IVY _ sarmaşık
ILEX species -HOLLYS
JASMINIUM species -JASMINES _ yasemin
JUNIPERUS species -JUNIPERS
LAGERSTROEMIA INDICA -MYRTLES _ oya ağacı
LARIX species -LARCHES
LIGUSTRUM species -PRIVETS _ ligustrum
LIQUIDAMBER STYRACHIFLUA -SWEETGUM
LONICERA species -SHRUBBY HONEYSUCKLES _ hanımeli
MAGNOLIA STELLATA -STAR MAGNOLIA _ manolya
MALUS species -(CRAB) APPLES _ elma
NANDINA DOMESTICA -SACRED or HEAVENLY BAMBOO
OLEA EUROPEA -OLIVE _ zeytin
PARTHENOCISSUS species -BOSTON IVY/VIRGINIA CREEPERS _ Amerikan sarmaşığı
PEMPHIS ACIDULA- PEMPHIS or IRONWOOD or PHILIPPINE BANTIGUE
PICEA species -SPRUCES
PIERIS species -PIERIS
PINUS species -PINES
PODOCARPUS MACROPHYLLUS -PODOCARPUS
POTENTILLA FRUITICOSA varieties -POTENTILLA/CINQUEFOIL
PRUNUS species - Blackthorn, cherrys, plum varieties _ erik, kiraz, vişne
PUNICA GRANATUM varieties -POMEGRANATE _ nar
PYRACANTHA species -FIRETHORNS
QUERCUS species -OAKS
RHODODENDRONS species -AZALEAS
ROBINIA PSEUDOACACIA -FALSE ACACIA/BLACK LOCUST _ yalancı akasya, cumhuriyet akasyası
SAGERETIA THEEZANS -CHINESE BIRD PLUM
SALIX species -WILLOWS _ söğüt
SERRISA FOETDA -TREE OF A THOUSAND STARS
SCHEFFLERA ACTINPHYLLA -UMBRELLA TREE
SORBUS species -ROWANS / MOUNTAIN ASH
SPIRAEA species -SPIRAEA
SYRINGA species -LILACS
TAMARIX JUNIPERINA -TAMARISK
TAXODIUM DISTICHUM - SWAMP CYPRESS
TAXUS species -YEWS
THYMUS species -THYMES _ kekik
TILIA species -LIMES
TSUGA species -HEMLOCKS
ULMUS species -ELMS
VITIS species -GRAPEVINES _ asma
WEIGELA FLORIDA -WEIGELA
WISTERIA species -WISTERIA _ mor salkım
ZELKOVA SERRATA varieties -JAPANESE ELMS
Listenin eksik olduğunu belirtmeme gerek yok ama o sayfalara girildiğinde yetiştirilme ve eğitilme koşulları hakkında da bilgi veriliyor.
17 Kasım 2008 Pazartesi
Takılıp Kalmak
Zaman zaman takılıp kalıyorum. Bu işe başlayalı 8 sene olmuş da elde ne var? Hala yaşayan bir zeytin, üç lantana camara, yani mine çalısı, bir begonvil (yukardaki değil), bir Japon gülü, bir süs narı... Sonra büyüklü küçüklü bir sürü sonradan eklenen... Ve tabii bir sürü de eziyete katlanamayıp giden...
Bahçenin çeşitli yerlerine dağıtılmış duran öbeklere bakıyorum, sonra akşam bir de çektiğim fotoğraflara bakıyorum... Bir arpa boyu mu desem mi, evet, en iyimser yaklaşımla bir arpa boyu ilerleme...
Aslında çoğunun yaşıyor olması bile bir mucize. Bu mucizenin yanı sıra biraz da gelişme kaydetseler...
Neyse ki internet var ve internette bazı teselli dolu yazılar.
Mümkün olduğunca çok bonsai yapın diyor, örneğin bir tanesi. Başlangıçta 500 tane bonsai'iniz varsa 20 sene sonra elinizde hiç değilse 50 tane kalır çünkü başarı oranı yalnızca yüzde 1. Hem ayrıca deniyor bir başka yazıda, ne kadar çok bitkiniz varsa her gün üzerinde oynama imkanınız o kadar azalır ve bitkiler kesinlikle esas olarak rahat bırakılmalı.
Yanlış anlaşılmasın, bitkilerimle uğraşmayı seviyorum. Dinlendirmeleri, zihnimi boşaltmaları bir yana sürekli yeni şeyler öğrenmeyi de zevkli hale getiriyorlar. Ne zaman nasıl budanır, hangi bitki hangi toprağı sever, kim güneş kim gölge sever, su verme yöntemleri, soğuktan korumanın yolları, kök geliştirmek nasıl olur...
Rekabetçi bir ortama doğan insan her işine başkalarının gözüyle bakmaya o kadar şartlanmış ki eğlence için yaptığı bir şeyde, bir hobbide ille de kısa zamanda başarılı olmak, takdir görmek istiyor.
O muhteşem bonsai örneklerine bakıp da benim eciş bücüşlerime o adı yakıştırmak mı, haşa...
Ama ben Doğuluyum ve Doğulular sabırlı olurlar. Bir çiçekçiden aldığım yetişmiş bir bitkiyi kesip biçerek bir heykel yapma derdinde değilim. Çoğunu çiçekçiden almış da olsam yaptığım bir sürü yanlış yüzünden (örneğin belli bir seviyeye gelmeden en dar saksıya hapsetmeye kalkmak gibi ya da yeterince gübrelemediğim ya da sulamayı unuttuğum ya da yanlış yerden budadığım ya da kıyamayıp çiçeklerini yolmadığım için) bir türlü büyümeyen bitkilerimle bazen onların istediği bazen benim kabul ettirmeyi başardığım yönde ilerlemeye çalışıyorum.
Bitkiler canlı. Besin ihtiyaçları var. Büyüme inatları var. Mevsimine göre başkalaşan talepleri var. Zaman zaman uyumak zaman zaman coşup esmek istiyorlar. Doğal düşmanları var ve ben, bu düşmanlardan biri olmamalıyım.
Zeytin hariç hangisi ne kadar yaşar doğrusu bilmiyorum ama belki bir gün uzun ömürlü ağaçları da koleksiyonuma katarım ve kim bilir belki torunumun torunu bir gün bir tanesini eline alır ve evet bu bir gün bonsai olabilir der.
Sabrı abarttım mı?
Galiba.
Uzlaşalım. Ben öğrenmekten vazgeçmeyeyim ve sonunda bir gün bir bitkiyi elime aldığımda onun özünü göreyim, kendiminkini değil.
Bahçenin çeşitli yerlerine dağıtılmış duran öbeklere bakıyorum, sonra akşam bir de çektiğim fotoğraflara bakıyorum... Bir arpa boyu mu desem mi, evet, en iyimser yaklaşımla bir arpa boyu ilerleme...
Aslında çoğunun yaşıyor olması bile bir mucize. Bu mucizenin yanı sıra biraz da gelişme kaydetseler...
Neyse ki internet var ve internette bazı teselli dolu yazılar.
Mümkün olduğunca çok bonsai yapın diyor, örneğin bir tanesi. Başlangıçta 500 tane bonsai'iniz varsa 20 sene sonra elinizde hiç değilse 50 tane kalır çünkü başarı oranı yalnızca yüzde 1. Hem ayrıca deniyor bir başka yazıda, ne kadar çok bitkiniz varsa her gün üzerinde oynama imkanınız o kadar azalır ve bitkiler kesinlikle esas olarak rahat bırakılmalı.
Yanlış anlaşılmasın, bitkilerimle uğraşmayı seviyorum. Dinlendirmeleri, zihnimi boşaltmaları bir yana sürekli yeni şeyler öğrenmeyi de zevkli hale getiriyorlar. Ne zaman nasıl budanır, hangi bitki hangi toprağı sever, kim güneş kim gölge sever, su verme yöntemleri, soğuktan korumanın yolları, kök geliştirmek nasıl olur...
Rekabetçi bir ortama doğan insan her işine başkalarının gözüyle bakmaya o kadar şartlanmış ki eğlence için yaptığı bir şeyde, bir hobbide ille de kısa zamanda başarılı olmak, takdir görmek istiyor.
O muhteşem bonsai örneklerine bakıp da benim eciş bücüşlerime o adı yakıştırmak mı, haşa...
Ama ben Doğuluyum ve Doğulular sabırlı olurlar. Bir çiçekçiden aldığım yetişmiş bir bitkiyi kesip biçerek bir heykel yapma derdinde değilim. Çoğunu çiçekçiden almış da olsam yaptığım bir sürü yanlış yüzünden (örneğin belli bir seviyeye gelmeden en dar saksıya hapsetmeye kalkmak gibi ya da yeterince gübrelemediğim ya da sulamayı unuttuğum ya da yanlış yerden budadığım ya da kıyamayıp çiçeklerini yolmadığım için) bir türlü büyümeyen bitkilerimle bazen onların istediği bazen benim kabul ettirmeyi başardığım yönde ilerlemeye çalışıyorum.
Bitkiler canlı. Besin ihtiyaçları var. Büyüme inatları var. Mevsimine göre başkalaşan talepleri var. Zaman zaman uyumak zaman zaman coşup esmek istiyorlar. Doğal düşmanları var ve ben, bu düşmanlardan biri olmamalıyım.
Zeytin hariç hangisi ne kadar yaşar doğrusu bilmiyorum ama belki bir gün uzun ömürlü ağaçları da koleksiyonuma katarım ve kim bilir belki torunumun torunu bir gün bir tanesini eline alır ve evet bu bir gün bonsai olabilir der.
Sabrı abarttım mı?
Galiba.
Uzlaşalım. Ben öğrenmekten vazgeçmeyeyim ve sonunda bir gün bir bitkiyi elime aldığımda onun özünü göreyim, kendiminkini değil.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
